Kalsiyum süt ve süt ürünleri konu olduğunda akla ilk gelen besinlerden biridir. Yemişlerde de bol miktarda bulunan bir mineral olan kalsiyum, vücut için önemli ve faydalı bir besindir. Genellikle kemik sağlığı ile ilişkilendirilir.
Kalsiyum tüm canlılar için elzem olan ayrıca insan vücudunda en çok bulunan mineraldir. Kalsiyum insan vücudunda kemiklerde ve dişlerde bulunur. İskelet ve diş yapısının sağlıklı olması için ihtiyaç duyulan bu mineral ayrıca kas hareketleri ve kardiyovasküler sistem için de önem taşır.
Yoğurt, süt, yeşil yapraklı sebzeler ve daha birçok besinde karşımıza çıkan kalsiyum, hamilelik ve emzirme döneminde kadınların daha fazla ihtiyaç duyduğu besinler arasında yer alır. Bebeğin iskelet sistemi için ihtiyaç duyulan bu besin annedeki kalsiyum kaynaklarından alınır. Bu nedenle kalsiyum yönünden güçlü bir beslenme düzeni gerekir. İleri düzeylerdeki kalsiyum eksikliği vücutta metabolik faaliyetlerin işleyişine zarar verebileceğinden önemli sağlık problemlerine sebep olabilir.
Kemik gelişimi, büyümesi ve korunması; kısaca daha sağlıklı bir kemik yapısına sahip olabilmek için kalsiyum tüketimi çok önemli ve gereklidir. Özellikle yaşlanma süreciyle birlikte azalan kemik yoğunluğunu desteklemeye yardımcı olan bu mineral, büyüme durduktan sonra da kemiklerin korunmasına destek olur. Kas kasılmasının düzenlenmesine de yardımcı olan kalsiyum, kastaki proteinlerin kasılma işlevini yürütmesinde görevlidir. Ayrıca bu mineral kan damarlarını çevreleyen kasların gevşemesine de yardımcı olur. Bugüne kadar yapılan bazı çalışmalar, yüksek kalsiyum tüketiminin düşük kan basıncı ile arasında bir bağ olduğunu göstermektedir (1).
Vücuttaki kalsiyum eksikliğinin çeşitli sağlık sorunlarına yol açtığı bilinmektedir. Örneğin kolay kırılan, hassas yapılı kemikler ile osteoporoz (kemik erimesi) gibi kemik rahatsızlıklarının sebebi kalsiyum eksikliği olarak düşünülür. Çocukların büyüme çağında önemli bir rol oynayan bu mineral, yeterli miktarda alındığında çocukların potansiyel boylarına ulaşmalarına ve güçlü kemiklere sahip olmalarına yardımcı olur.
Kalsiyum içeren besinler arasında süt ve süt ürünleri ilk sırada gelmektedir. Kalsiyum birçok yiyecek ve içecekte bol bulunan bir mineraldir.
Kalsiyum kaynağı besinlerin neler olduğunu detaylı bir şekilde öğrenmek için “Kalsiyum İçeren Nesinler Nelerdir?” yazısını okuyabilirsiniz.
Kalsiyum takviyeleri yemek yerken ya da yemekten sonra tok karnına kullanılabilir. Sindirim enzimleri kalsiyumun sindirilmesine destek olacaktır. Kalsiyum takviyeleri genellikle kapsül ve tablet formda olduğu için su ile tüketilmesi tavsiye edilir.
Günlük kullanımın yanı sıra kalsiyum endüstride birçok farklı alanda da kullanılmaktadır. Gıda, diş macunu, kağıt ve dezenfektan üretimi sırasında kalsiyumdan faydalanılır.
4 yaş ve üzeri sağlıklı bireyler için kalsiyum beslenme referans değeri 800 mg olarak belirlenmiştir. Kişiden kişiye ve beslenme tarzına göre kalsiyum ihtiyacı değişebilmektedir. Gebelik ve emzirme döneminde kadınlarda kalsiyum ihtiyacı artabilir. Bu sebeple hekiminize danışarak kalsiyum ihtiyacınızı karşılayacak bir beslenme düzeni oluşturabilirsiniz.
İnsanlar çeşitli yiyecek ve içeceklerden kalsiyum elde edebilirler. Aşağıdakiler kalsiyum yönünden zengin kaynaklardır:
D vitamini, kalsiyumun kanda emilim oranını arttırdığı için oldukça önemlidir. Kalsiyum alımını artırmak için beslenmeye D vitamini yönünden zengin yiyecekler eklenebilir. Somon ve ton balığı gibi yağlı balıklar, kuvvetlendirilmiş portakal suyu, takviye edilmiş süt, portobello mantarları ve yumurta D vitamini yönünden zengin yiyeceklerdir.
Kalsiyum, insanlar ve tüm canlı organizmaların ihtiyaç duyduğu bir besindir. Vücutta en bol bulunan minerallerden biridir ve kemik sağlığı için hayati önem taşır.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Mehmet Ali Yıldırım
Cycling Master Instructor